Bitkilerde bulunan bulunan bir organel olan plastidlerin oluşumundan sorumlu olan ve bitkilerde meristematik dokularda lokalize olmuş yapılara PROPLASTİD(=proplastid denir.
Etiket: hücrenin organelleri
Plastid Nedir?
Plastidler sadece bitki hücrelerinde varolan bir organeldir.Plastidler hayvan,myxomycetes(cıvık mantarlar),mantar(fungus) ve mavi-yeşil alglerle yoktur.
Plastidler bitki hücreleri tarafından kullanılan önemli kimyasal bileşikleri ve bitki tarafından sentezlenmiş ürünlerin depolandığı,hücredeki diğer organellere nazaran oldukça büyük olan organellerdir.
Tüm plastidler bitkilerin meristematik(=meristematic=bölünür) dokularında bulunan ”Proplastid’(=Proplastid) adını alan yapılardan türevlenir.
Taşıdıkları renk maddesine,hücrenin ihtiyacına ve işlevine göre 9 farklı plastid vardır.
1)Kloroplast(=Chloroplast)
2)Kromoplast(=Chromoplast)
3)Etiyoplast(=Etioplast)
4)Levkoplast(=Leucoplast)
5)Amiloplast(=Amyloplast)
6)Oleoplast(=Elaioplast)
7)Proteinoplast
8)Gerontoplast
Endoplazmik Retikulum Nedir?
Endoplazmik Retikulumun kelime anlamına bakacak olursak yunancada ‘Endo=iç’,latincede ‘Retikulum=Ağ yada küçük ağ sistemi’ demektir.
Kelime anlamından da anlaşılacağı üzere hücrede stoplazmada madde sentezini ve iletimini sağlayan ,birbirlerine paralel olarak uzanmış yassı kanalcık ve tüpçüklerle oluşmuş ağ sistemine ‘Endoplazmik Retikulum’ adı verilir.
Bu ağ sistemi ‘Ergastoplazma‘ olarak ta isimlendirilir.
Endoplazmik Retikulum tüm eukaryotik hücrelerde çekirdek(nucleus) ve hücre zarı arasında yerleşiktir.Genel olarak tüm hücrelerde E.R yapı ve miktar bakımından birebir aynı yapıda sayıda değildir.Stoplazmada hücrenin o anki metabolik faaliyetine göre kanalcık sistemlerinin yapısında ve sayısında artış yada azalmalar şeklinde değişiklikler oluşur.
Endoplazmik Retikulum iki farklı tipe ayrılır.
1)Granüllü Endoplazmik Retikulum (GER)
2)Granülsüz Endoplazmik Retikulum (AGER)
Granüllü Endoplazmik Retikulum(GER);üzerinde ribozom bulunduran Endoplazmik retikulum’dur.GER protein sentezi yapan hücrelerde görülür.Protein sentezi GER üzerindeki ribozomlar tarafından gerçekleştirilir.Ribozomlar sadece ER üzerinde bulunmaz,stoplazma içinde bulunabilir.
Granülsüz Endoplazmik Retikulum(AGER);üzerinde ribozom bulundurmayan Endoplazmik Retikulum’dur.AGER yağ(lipid) sentezi yapan hücrelerde,çeşitli doku,organ ve endokrin bezlerde görülür.
Organlarda görülen AGER’e örnek olarak karaciğer ve pankreas hücrelerini verebiliriz.Karaciğerde granülsüz endoplazmik retikulum kanddaki toksik(zehirli) maddelerin imha edilmesinde görev alır.Bu görev karaciğerin yüzlerce görevinden biridir.
Pankreasta ‘glukagon’ hormonu üretimi ve iletimi de AGER(Granülsüz Endoplazmik Retikulum) sentezlenir,sentezlenen hormonlar Golgi aygıtında küçük salgı vesikülleri şeklinde paketlenir.Küçük salgı vesikülleri büyüyüp yoğunlaşır ve bunu takiben bağırsak boşluğuna bırakılırlar.
Golgi Aygıtı Nedir?
1898 yılında italyan asıllı ‘ Camila Golgi ‘ sinir hücrelerini incelerken birtakım yassı kesecikler ve kanalcıklar gözlemlemiştir.
Camila golgi keşfettiği bu yapılara ‘Golgi aygıtı=Golgi Cisimciği’ adı vermiştir. Golgi aygıtı endoplazmik retikulum ile birlikte görev görev yapan bir organeldir.Fakat golgi aygıtında ribozom bulunmaz.
Golgi aygıtı hücrede madde sentezlenmesi ve madde iletiminde görev alır.Örnek verecek olursak;Hücre zarında bulunan glikoproteinler golgi aygıtında üretilip hücre zarına iletilir.
Golgi aygıtı genellikle hücre içinde nukleus(Çekirdek) ve hücre zarı arasındaki bölgede yerleşiktir.
Diktiyozom Nedir?
Hayvan hücrelerinde bulunan golgi aygıtı bitki hücrelerinde ”Diktiyozom’‘ adını alır.
Çekirdek Nedir?
Çekirdek hücrenin tüm yaşamsal faaliyetleri yöneten,kalıtsal materyali taşıyan,25-40 mikrometre boyutlarında,küremsi yada oval görünümde, hücrenin merkezi yönetim birimidir.Nükleus bakteri ve mavi-yeşil(Prokaryotlar) algler ve memeli eritrositleri haricinde tüm ökaryotik bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan bir organeldir.
Çekirdekçik Nedir?
Çekirdekçik , karyoplazma gibi şeffaf görünmez ve koyu bir rengi ile çekirdek içinde farkedilir.Çekirdekçik zarı yoktur.Ayrıca bakteri hücrelerinde çekirdekçik bulunmaz.Çekirdekçiğin büyüklüğü hücrenin fonksiyonelliği ile doğru orantılıdır.Çekirdekçiğin yapısında RNA ve çekirdeçiğe özel proteinler vardır.