Kategoriler
Hayvanlar

Ayı Nedir?

Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya kıtaları üzerinde yayılım gösteren ayılar, Ayılar Ursidae ailesi ait memeli bir hayvan türüdür.Etçil ve otçul olan ayılar son derce akıllı hayvanlardır.Kış mevsiminde kış uykusna yatarlar.Fosil kaytlarıda mevcuttur.
Bilim adamları buldukları fosillerde tarih öncesi devirlerde yaşamış olan dev bir ayı türü keşfetmiştir.Dönemimin en azılı katili olan bu katil ayı 50 km hızla koşabilir ve 10 km ötedeki avının kokusunu alan ,900 kg ağırlığa ulaşabilen dev bir avcıydı.

Günümüz modern ayılarının ortak özellikleri geniş gövdeli ,kutup ayıları hariç tıknaz bacaklı uzun kaba kıllardan oluşan tüyleri, düztaban ayakları ve geri çekilemeyen pençelere sahip olamlarıdır.Ayılar oldukça maharetli hayvanlardır.Ağaca tırmanabilir ve hızlı koşabilirler.

Ayıların şu anda dünyada 8 türü bulunmaktadır.Bunlar;Dev panda (Ailuropoda melanoleuca ) ,Gözlüklü Ayı ,(Melursus ursinus)Tembel Ayı,(Helarctos malayanus)Güneş Ayısı,(Ursus thibetanus) Asya Siyah(Kara) Ayısı, (Ursus americanus) Amerikan Kara Ayısı,(Ursus arctos) Kahverengi Ayı, (Ursus maritimus) Kutup Ayısı.

Şimdi bazı ayı türlerini görüntüler eşliğinde açıklamaya çalışalım.

Kutup ayısı buzullar üzerinde karnını doyurmak için besin arar.Fakat umutsuzca beyaz buz örtüsünden başka bir şey göremez.Ve birden buzulun üzerinde bir delik görür.Bu delikten bir fok balığı yada bir penguen çıkabileceğini düşünen kutup ayısı delik üzerinde beklemeye başlar ve fikri işe yarar. Talihsiz bir fok balığı bu delikten buzul üzerine çıkacağı anda kutup ayısı ani bir hareketle fok balığını yakalar.

Latince adı Ursus maritimus olan kutup ayıları kuzey kutbu dairesinde ve kuzey kutbu okyanusu çevresinde yaşamını sürdüren kodiak ayısı ile benze vücud ölçülerine sahip dünyanın en büyük etçil (Karnivor=Carnivor) ayı türüdür.Kutup Ayılarının erkeleri ağırlığı 350-680 kg A kadar ulaşabilir.Dişi kutup ayıları erkek kutup ayılarının yarı ölçüsündedir.Bu belgeselde ise dişi kutup ayısı ve yavrularını anlatan belgeseli izleyin.

Marsika boz ayıları yerel ismi ‘Apenin Kahverengi Ayıları ‘ merkezi italyada Apenin dağ sıralarında Montagne del Morrone isimli dağ bölgesinde Abruzzo Milli Parkında 30-40 bireylik son populasyonu ile nesli tükenmez üzere olan kahverengi ayıların bir alt türüdür.

Latince adı Ursus arctos marsicanus olan marsika boz ayılarının erkek bireyleri 200 kg ağırlığa kadar ulaşabilir.Marsika dişi ayıları 6 aylık gebelik sonucunda genellikle ikiz yavru doğurur.Marsika yavru ayıları ise 3 yıl sonunda birer ergin bir haline gelirler 20 yaşına kadar yaşayabilirler.

Latince adı Ursus arctos gobiensis ‘ Gobi Ayısı ‘ Moğolistan ve Gobi Çölü bölgelerinde yayılım gösteren kahverengi ayıların bir alt türüdür.Gobi ayıları morfolojik benzerlikleri sebebiyle genellikle Tibet Mavi Ayısı ile karıştırılmaktadır.Günmüzde gobi ayı ırkına ait bölgede küçük bir populasyonu kalmıştır.Bu durum gobi ayılarını nesli tükenen hayvanlar olarak koruma altına alınmıştır.

Başta ülkemizde Türkiye’de,Azerbaycan,ermenistan ve gürcistan sınırlarını kafkasya transkafkasya bölgesinde,suriye , ırak , iran’da yayılım gösteren Suriye kahverengi ayısı latince adı Ursus arctos syriacus Hemprich & Ehrenberg, 1828 yılında tanımlanan kahverengi ayıların bir alt türüdür.Diğer kahverengi ayı türlerinde olduğu gibi Hem etçil hem otçul hayvanlardır.Ormanlık, dağlık , akarsu bölgerinde yaşayan sriye boz ayıları buğday, fındık , ayva , mısır gibi tarım ürünleri ni afiyetle yedikleri gibi saldırgan olup küçük ve büyük baş hayvalarıda avlayıp yiyebilir.Ayrıca insanlar için kırsal bölgede en tehlikeli yaban hayvanı olup ülkemizin doğu karadeniz bölgesinde sonu ölümle sonuçlanan ayı saldırıları vakaaları kaydedilmeye devam edilmektedir.Ülkemizde suriye kahverengi ayısı avlanması yasak olan koruma altına alınmış türler arasındadır.

Latince adı Ursus arctos pruinosus olan Tibet mavi ayısı yada diğer bilinen adı ile Himalaya Mavi ayısı Çin’in batısı ve Tibet yayılım gösteren kahverengi ayıların bir alt türüdür.Bu Blegeselde Tibet ayısına ait görüntüleri izleyebilirsiniz.

Latince adı Ursus arctos middendorffi olan Kodiak Ayısı yada Kodiak Kahverengi Ayısı, alaskanın Kodiak, Afognak, Shuyak Adası yayılım gösteren Koyu kahverengiden postakal sarısına çalan kürküyle Amerikan boz ayısı gibi iri bir ayı türüdür.Kodiak ayılarının dişileri 310 kg’a erkekleri ise 600 kg ağırlığa kadar erişebilir.

Kodiak ayısı Bahar aylarında taze çayırlıklarda otlayıp beselenebildiği gibi kış aylarında ölmüş hayva leşleride yiyebilir.Saldırgan bir ayı türü olan kodiak ayısı nehir ve derelerde somon avlamaktan çok hoşlanırlar.Kodiak ayılarının yaşamları ve habitatlarını beslenme rejimlerinin ansıl olduğuna dair yaklaşık 40 dakikalık bir belgesel izleyebilirsiniz.

Sibirya ayısı bilinen diğer adıyla doğu sibirya ayısı latince adı Ursus arctos collaris doğu sibiryada yaşayan kahverengi ayıların bir alt türüdür.Sibirya ayısı boyut olarak Kamçatka ayısı ve Avrupa kahverengi ayısı arasında bir cüsseye sahiptir.Sibirya ayısı Altay dağları ve Yakutiye bölgesi boyunca, Trnas-Baykal bölgesi, doğu sibirya ve yenisey ırmağı blögerinde yayılım gösterip yaşamını sürdürür.Bu videolar sibiya ayısı hakkında görüntüleri izleyebilirsiniz.

Kamçatka ayısı yada latince adı ile Ursus arctos beringianus ayı türü Rusya’nın pasifik okyanusu kıyılarında Kamçatkaya yarımasında yayılım gösteren kahverengi ayı türünün bir alt türüdür.

Kamçatka ayısı 2,4-3 metre arasında boyu ve 680 kg ulaşabillen ağırlığı ile avrasya kıtasının en büyük ayı türüdür.Kamçatka ayısı diğer ayı türleri gibi monivar yani hem etçil hem otçul olan bir ayı türüdür.Kamçatka ayısı rusyada izinli avlar için av hayvanı olarak avlanmasına izin verilmekte ve bu kamçatka ayı avı turizminden büyük gelir elde edilmektedir.Avlanan her ayı için 10.000 dolar civarında bir ücret alınmaktadır.Tabi bu doğru bir uygulamamı?Bunu sizin takdirinize bırakıyoruz.Aşağıdaki videoda bu ayın avının görüntülerini izleyebilirsiniz.

Avrupa kahverengi boz ayıları Latince adı Ursus arctos arctos olan kuzey avrupada yayılım gösteren kahverengi ayıların bir alt türüdür.Avrupa kahverengi ayısı tüyleri koyu kahverengi tonlardan sarımsı-kahverengi tonlara çalan bir kürke sahiptir.Yetişkin erkeleri 365 kg ağırlığa dişiler ise 255 kg ağırlığa sahip olabilir.Bilinen kayıtlarda 480 kg ağırlığında erkek avrupa kahverengi ayısı kayıtlara geçmiştir.Bu videoda avrupa kahverengi ayısına ait görünteler mevcut.

Latince adı Ursus arctos isabellinus olan himalaya ayıları erkekleri 2,2 m ,dişileri ise 1,80 m’ye kadar büyüyebilen genellikle kırmızı-kaverengi ve kum rengi postları olan, Nepal, India, Pakistan,Tibet ve Himalaya bölgesinde yaşayan kahverengi ayıların bir alt türüdür.Himalya ayıları pakistanda koruma altına alınmış türlerden biridir.Himalaya ayıları hem etçil hemde otçul (omnivor) beslenme rejimleri olan,genellikle otlar , ağaç ve çalılık meyveleri ve büyük ve küçükbaş memeli türleri için potansiyel bir avcıdır.Henüz oyun çağında olan yavru ayıcık annesi ile gezerek beslenirken , yetişkin bir ayı olduğunda hayatta kalmak için gerekli olan davranışları kazanıyor.

Latince adı Ursus arctos horribilis olan Kuzey Amerika Boz ayıları, Kahverengi ayıların (Ursus arctos ) bir alt türüdür.Kuzey Amerikadaki bilinen adı ‘ Grizzly ‘ (Kırlaşmış) ‘dir.Boz ayıların tüyleri kırlaşmış gri ve koyu kahverengi renkge doğru geçiş gösterir. Boz ayılar genellikle tekil olarak yaşarlar ,çifttleşme zamanı eşlerini seçerler.Ürem periyodundan sonra tekrar tekil hayatlarına geri dönerler.Oldukça aktif olan boz ayılar dere ,göl,gölet,ırmak ve nehir kenarlarında yaşarlar.En çok sevdikleri yiyecekleri göç mevsiminde nehirlere üremek için gelen somon balıklarını avlamaktır.Kuzey Amerika boz ayıları Kuzey amerikanın dağlık kesimlerinde ,batı kanada ve Alaska’da yayılmışlardır ve erkek bireyleri 480 kg ağırlığa ve 2,5 metre boya sahip olabilirler.Ağır vücudları ve hantal görünüşlerine rağmen kuzey amerika boz ayıları saat yaklaşık 50 km ‘ ye hızla koşabilirler.Kuz amerika boz ayıları saldırgan bir tür olup canlıların genelinde olduğu gibi yavrusu olan dişi boz ayılar daha da tehlikelidir.Bu belgeselde kuzey amerika boz ayılarını izleyin.

Latince adı Ursus americanus olan Amerikan Kara Ayısı ,Amerika kıtasının kuzeyinde Kaada ve Alaska,Güneyde de Meksikaya kadar hemen hemen tüm kuzey amerikada görülen bir ayı ırkıdır.

Bu belgeselde Çin’de Wolong Tabiat Koruma Parkında oldukça nazik ve hassas yaşam döngüsüne sahip dev pandaların soyunun devam etmesi ve çoğaltılması için yapılan çalışmalara ait görüntüleri izleyin

Share